Ηγέτες, Οι Ήρωες και οι Άλλοι

      
             "Ο Γενναίος των Μαχών"


Οι ηγέτες των παλαιών των εποχών
                                            [όπως επί Μεγαλοκομνηνών,
στην πρώτη του στρατεύματος ήτανε τη γραμμή,
και με τους στρατιώτες τους νικούσαν,
                                                   [ή και πεθαίνανε μαζί !

Απείχαν παρασάγγας εκ των δικών μας ηγετών,
πολλών αστράτευτων δε εξ αυτών, 
κομψευομένων  και μοδάτων κουστουμάκηδων,
γνωστών και μη εξαιρετέων γραββατο-μαντηλάκηδων. 

                             
            Πριν δέκα αιώνες για την ανδρεία του
                                                        [ο Ανδρόνικος Α' Κομνηνός,

           σε όλη την αυτοκρατορία ήταν γνωστός,

           και ως "ο γενναίος των μαχών", 

                                     [που πάντα πρώτος έβγαινε 'μπρος,
           όπως περιγράφει ο Άγγελος Βλάχος* παραστατικά          *Οι τελευταίοι γαληνότατοι 
           "ποιος ήταν", σε κείμενα παρμένα,
                                                        [από της εποχής τα χρονικά:                                                                                   

"Ο Αυτοκράτωρ* ως είθισται,                                             *Μανουήλ Α' Κομνηνός
                          [επικεφαλής ήτανε του στρατού,                       

και ο εξάδελφος  του Ανδρόνικος με σθένος λιονταριού,
ο μέλλων ηγέτης, δίπλα του πάντα πολεμούσε και παντού.

Κάποτε σε μιά μάχη συμφωνούν με τον εχθρό, 
τους Ουγγρο-Σέρβους, 
                            [να μονομαχήσουνε μόνο δυό 
και τις διαφορές τους  έτσι για να λύσουν,
το αποτέλεσμα να σεβαστούν 
                               [κι άλλο μη πολεμήσουν.

Αντίκρυ στέκουν λοιπόν δύο στρατοί,
και βγαίνει απ' την αντίπαλη γραμμή,
τεράστιο ένα ανθρωπόμορφο  γομάρι...

Στου αντίπαλου το φόβο, 
                                [φαίνεται να ποντάρει    

όλο το Μαγυαρο-Σέρβικο στρατόπεδο 
               [αμαχητί μπας και τη σκαπουλάρει.

Οι Ρωμαιο-μισθοφόροι παγωμένοι,
κιοτέψανε όλοι,
                     [και λέγαν φοβισμένοι:
"για τον παρά μεις πολεμάμε,
                                       [μ' αυτό παραπηγαίνει".
           
                 Ποιός θα τα βάλει τώρα με το"κτήνος",
                 ποιός θάναι ο Ρωμαίος 'κείνος ??

                 Τα άλογα τους,
                                     [ταυτόχρονα σπιρούνισαν,
                 οι ηγέτες νυν και μέλλων,
                                   [και να μονομαχήσουν κίνησαν !

Πρώτοι στη μάχη, τότε οι αυτοκράτορες
δεν κρύβονταν πίσω απ' το στρατό τους,
                                           [οι άξιοι εκείνοι άρχοντες....
                   Όχι σαν τους σημερινούς μάγκες απ’ τα μετόπισθεν
που όταν ακούσουν για εχθρούς την κάνουν με την όπισθεν.*
όπως όταν μπουκάρισαν, σαν ήμουν μικρός, οι Γερμανοί
και οι διοικούντες (ονόματα δεν λέω),
                          [με τον χρυσό, την κοπανήσαν  για Αφρική,
αντί να είναι στην πρώτη τη γραμμή,
δίπλα στον ταγματάρχη Γεώργιο Δουράτσο,
                                           [του οχυρού του "Ρούπελ" διοικητή,
που τον ακούν εμβρόντητοι να λέει, οι Γερμανοί :

"Τα οχυρά καταλαμβάνονται, δεν παραδίδονται..."
[και ζωντάνευε λες του Σπαρτιάτη Λεωνίδα η φωνή.

              Γυρνάω πίσω στην μονομαχία.
             Στα δυό στρατόπεδα αναμονή,
                                                 [και νευρική ηρεμία.

             Ο Ανδρόνικος σταμάτησε,

             και τ' άλογό του κράτησε,
             γιατί ο Μανουήλ, σαν Κομνηνός σωστός,
             διόλου δεν διστάζει να βγει και τούτος 'μπρός,

             ενώ με περηφάνεια ζητωκραυγάζει ο στρατός...

             Το κοφτερό σπαθί του αυτοκράτορα,
                                                [ρίχνει τον Βάγχινα νεκρό,
             τον θηριώδη, τον φοβερό και τρομερό.

             Η συμφωνία ξεχνιέται στο λεπτό,
             κι οι Μαγυαρο-Σέρβοι,
                                      [ορμούν σαν λυσσασμένοι.

             Μα, ο Ανδρόνικος που τ' αναμένει,

             σαν κεραυνός αντεπιτίθεται με το ιππικό,
             και με σφοδρότητα μοναδική, 
                               [σκορπίζει και διαλύει τον εχθρό.

             Από στόμα σε στόμα θρύλος γίνεται στον Ρωμαϊκό στρατό,

             αλλά ο Μιχαήλ που μονομάχησε σαν "πρώτος"

             δοξάστηκε, ενώ ο Ανδρόνικος,
                                              [για χρόνια έμεινε στο σκότος.
                     

         Ο λαός, που τους γενναίους του δεν ξεχνά,
            τον ψάχνει, τον αναζητά,
            και τον προσμένει νάρθει απ' την Ανατολή,
            που χρόνια στα μέρη εκείνα έχει αποτραβηχτεί ,
            κάπου στην Ανατολική Μικρά Ασία,
            στην Αρμενία στη Γαλικία,
                                     [ίσως και στη Καππαδοκία.

            Ελπίζει μα και προσδοκά από αυτόν τη σωτηρία,
            αφού ξεκάθαρο πια είναι πως στην αυτοκρατορία
            οι ξένοι έχουνε πιάσει όλα πόστα
                                                               [και έχει μετατραπεί
            ουσιαστικά σε μιά μεγάλη αποικία... Δυτική.

            Οι ξένοι αποφασίζουν και έχουνε τα κουμάντα,
            τους Ελληνορωμαίους, τους έχουν από καιρό στην μπάντα.

            Επιμελώς η Γαλλίδα χήρα του Α' Μανουήλ,
            και με πολλή σπουδή, 
                                    δίνει στη χώρα το Δυτικό προφίλ.


            Έτσι κατ' απαίτηση λαϊκή, σαν ελευθερωτής 
                                      [και με τον Ανατολικορωμαϊκό στρατό,
            ο Ανδρόνικος βαδίζει κατά της Πόλης,
                                    [και πλησιάζει ώρα την ώρα, λεπτό λεπτό...

             Με πονηριά η Αντιβασίλισσα, κι ευγένεια Γαλλική,
             τον προσκυνάει πριν καν περάσει στην Ευρωπαϊκή ακτή,  

             κι ο Πατριάρχης, λαού θέλοντος, στην ΑγιαΣοφιά,

             συν-αυτοκράτορα τον στέφει αμέσως και συν-βασιλιά.

             Ο εξόριστος πρίγκιπας είναι ο νικητής,

             χωρίς σπαθιά να ρίξει, 
                         [και στην Βασιλεύουσα θριαμβευτής

             μπαίνει, ενώ πανευτυχείς τον εδοξάζουν όλοι.

                       ____________

       "Να φύγουν οι 'ξένοι αμέσως από την Πόλη",
       δίνει με βροντερή κι αποφασιστική φωνή,
       πολύ οργισμένος, την πρώτη του διαταγή,
       "... αλλέως να φυλακιστούν",
               (ή κατά τον Γίββωνα όλοι να εκτελεστούν).

(Ετούτο τον διωγμό τώρα θέλουν,
                                     [οι Δυτικοί να εκδικηθούν,
και την εφαρμογή του σχεδίου τους θα βρουν,
όταν οι χιλιάδες άτακτοι Σταυροφόροι,
που πάνε προς τα 'κει...
                        [βάζουν και προς την Πόλη πλώρη,
με το αζημίωτο τη Βασιλεύουσα να αφανίσουν,
την αυτοκρατορία απ' τον χάρτη να τη σβήσουν,
τους θησαυρούς της να κατα-λεηλατήσουν,
τις πόλεις τους με τα ματωμένα λάφυρα της να στολίσουν,
και τους ομοθρήσκους Χριστιανούς,
                                                  [ανελέητα να τους τσακίσουν).

                  Αφού εκάθησε ο κουρνιαχτός,
                                        [από τα πρώτα του μελήματα
              ήταν ν' αφαιρέσει, από τους φεουδάρχες, κτήματα,

              δίκαια "μοιράσματα" αυτά να κάνει στους φτωχούς,

              μα οι θιγμένοι, κραυγές από τη λύσσα τους 

                                                                    [βγάζανε και αφρούς.        

               Θηρία λοιπόν οι πλούσιοι βολεμένοι,
               κι όλοι μαζί πια τώρα συνασπισμένοι,
               μαγείρεψαν με τη διαχρονική τη συνταγή,
               το πραξικόπημα που πάντα στη δυστυχία τους,
               [φροντίζει να παραμένουν οι φτωχοί....

               Έτσι λοιπόν τον "τρώει" άδοξα, ο πλουτο-συνασπισμός, 

                μα για αιώνες έως και σήμερα θα τον δοξάζει ο λαός, 

                για το γερό σπιρούνισμα,

                                        [στους κλέφτες και στους διεφθαρμένους....

                 Αθάνατος ο Ανδρόνικος, προσωποποίηση της συμπόνιας,

                                                                 [προσωποποίηση και του σθένους.

  υγ.

Ο Χωνιάτης Μιχαήλ, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών,
λέει τον Ανδρόνικο "σωτήρα των φτωχών"
και αμείλικτο διώκτη των πλουτοκρατών.

Στων σαράντα μαρτύρων το ναό,
βαστώντας μόνο ένα δρεπάνι,
                      [σαν τον αγρότη τον φτωχό, 
οι περαστικοί στην Κωνσταντίνου Πόλη,
χωρίς βασιλικά πλουμίδια,
                           [στο άγαλμά του βλέπουνε όλοι, 
έναν ταπεινό θνητό... στη βόρεια πύλη.
Για όλους τους σύγχρονους,
                            [ένα ισχυρότατο σκαμπίλι.

Εκείνος... ο προστάτης της φτωχολογιάς
ο πρώτος  λαϊκός και ελεήμων βασιλιάς, 
κάποιοι θεωρήσαν ότι καλύτερα,
                                [κομμένος νάναι απ' τα βιβλία,
καθώς δεν "συμφέρει" και πολύ...
                                [την τάξη την καθεστηκυία*.  
_________________________________            

Έμμετρο έργο από το βιβλίο "ΦΗΜΕΣ ΚΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ",
του Π. Β. Ματαράγκα, με φήμες, αλήθειες και σαρκασμό,  
e-mail: pmataragas@yahoo.com   Νο. 17
Επιμέλεια - προσαρμογή κειμένων Cathy Rapakoulia Mataraga

Βοήθησαν:
Άγγελος Σ. Βλάχος «Οι τελευταίοι Γαληνότατοι»

________________________________________

* Καθεστηκυία τάξη θηλυκό Το σύστημα αξιών και αντιλήψεων που θεωρείται κατεστημένο 

* Η δυναστεία των Κομνηνών,  Η βυζαντινή οικογένεια των Κομνηνών, η οποία αναφέρεται για πρώτη φορά στις πηγές επί Βασιλείου Β', προέρχεται από ένα χωριό που δεν απέχει πολύ από την Αδριανούπολη. Αργότερα τα μέλη της οικογένειας εξελίχθηκαν σε μεγαλοκτηματίες της Μικράς Ασίας.

Έμβλημα του οίκου των Κομνηνών

Με τη καθοδήγηση του Αλέξιου το κόμμα των στρατιωτικών και οι μεγαλοκτηματίες των επαρχιών θριάμβευσαν κατά των γραφειοκρατών και της πολιτικής εξουσίας της πρωτεύουσας θέτοντας συγχρόνως τέλος στην εποχή των ανωμαλιών.
Οι πρώτοι τρεις Κομνηνοί πέτυχαν να κρατήσουν το θρόνο επί ένα αιώνα και τον μεταβίβαζαν από τον πατέρα στο γιο.

Μανουήλ Α' (1143-1180) ήταν εκ πεποιθήσεως θαυμαστής της Δύσης, και άλλαξε την αυστηρή ατμόσφαιρα που είχε εγκαταστήσει ο πατέρας του στη αυλή. Χαρούμενες διασκεδάσεις, έρωτες, δεξιώσεις, γιορτές, οργάνωση κυνηγιού με βάση τα δυτικά πρότυπα, αθλητικοί αγώνες, όλα αυτά αποτελούσαν τα χαρακτηριστικά της ζωής της Κωνσταντινούπολης. Οι επισκέψεις στην πρωτεύουσα ξένων αρχόντων, όπως για παράδειγμα, των βασιλιάδων της Γερμανίας και της Γαλλίας, του Σουλτάνου του Ικονίου και πολλών Λατίνων πριγκίπων της Ανατολής, με τον βασιλιά της Ιερουσαλήμ επικεφαλής, απαιτούσαν τεράστια χρηματικά ποσά.

Πολλοί Ευρωπαίοι από τη Δύση παρουσιάστηκαν στην αυλή του Βυζαντίου και οι πιο υπεύθυνες θέσεις της αυτοκρατορίας περιήλθαν στα χέρια τους.

Ο Μανουήλ παντρεύτηκε δυο φορές, κάθε φορά από μια πριγκίπισσα της Δύσης. Πρώτη του γυναίκα ήταν η Γερμανίδα Βέρθα-Ειρήνη, ενώ η δεύτερη, η Μαρία, ήταν μια Γαλλίδα με σπάνια ομορφιά, κόρη ενός πρίγκιπα της Αντιόχειας. Η όλη βασιλεία του Μανουήλ ρυθμιζόταν από τις δυτικές του ιδέες, καθώς και από το απατηλό του όνειρο της αποκατάστασης της ενότητας: 

Της παλαιάς Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, την οποία ήλπιζε να πετύχει με τη βοήθεια του Πάπα, που θα στερούσε το βασιλιά της Γερμανίας από το αυτοκρατορικό του στέμμα. Για τον σκοπό αυτό ήταν ήδη έτοιμος να επιδιώξει την ενότητα με τη Δυτική Καθολική Εκκλησία. Η πίεση των Λατίνων και η παραμέληση των εσωτερικών συμφερόντων όμως δημιούργησαν μια μεγάλη δυσαρέσκεια ανάμεσα στον πληθυσμό και άρχισε να δημιουργείται μια έντονη επιθυμία αλλαγής του συστήματος.

Όταν πέθανε ο Μανουήλ η Μαρία ανακηρύχθηκε αντιβασιλέας. Στην πραγματικότητα όμως η εξουσία περιήλθε στα χέρια του ανεψιού του Μανουήλ, Αλέξιου Κομνηνού. Η νέα κυβέρνηση εξαρτιόταν από την υποστήριξη του λατινικού παράγοντα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η λαϊκή δυσαρέσκεια. Η αυτοκράτειρα Μαρία, η οποία στην αρχή ήταν πολύ λαοφιλής, θεωρείτο τώρα σαν «ξένη». Ο Γάλλος ιστορικός Diehl συγκρίνει τη θέση της Μαρίας με της Μαρίας Αντουανέτας, η οποία την εποχή της Γαλλικής επανάστασης ονομαζόταν από τον λαό «Αυστριακιά».

Ένα ισχυρό κόμμα σχηματίστηκε εναντίον του παντοδύναμου Αλέξιου Κομνηνού, με αρχηγό τον Ανδρόνικο Κομνηνό, μια μοναδική και ενδιαφέρουσα φυσιογνωμία, (τόσο για τον ιστορικό όσο και για τον μυθιστοριογράφο) της βυζαντινής ιστορίας.

Ο Ανδρόνικος, Γιος του Ισαάκιου Κομνηνού.  Ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας των Κομνηνών. Ευφυής, ικανότατος, αλλά πολλές φορές παρορμητικός, απερίσκεπτος και βίαια τιμωρητικός,  ανεψιός του Ιωάννη Β' και ξάδελφος του Μανουήλ Α', ανήκε στους πιο νεαρούς από τους Κομνηνούς, που ενώ είχαν απομακρυνθεί από το θρόνο, διακρίθηκαν λόγω της εξαιρετικής τους δραστηριότητας, την οποία μερικές φορές όμως δεν τη χρησιμοποιούσαν σωστά. Αργότερα, στην τρίτη γενιά, η γραμμή αυτή των Κομνηνών έδωσε τους άρχοντες της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, που είναι γνωστοί στην ιστορία ως η δυναστεία των Μεγάλων Κομνηνών.

«Εξόριστος πρίγκιπας» του 12ου αιώνα «ο μέλλων Ριχάρδος Γ' της βυζαντινής ιστορίας», στου οποίου την ψυχή υπήρχε «κάτι το παρόμοιο με ό,τι είχε ο Καίσαρ Βοργίας», «Αλκιβιάδης της μέσης Βυζαντινής αυτοκρατορίας», ο Ανδρόνικος αντιπροσώπευε «έναν τέλειο τύπο Βυζαντινού του 12ου αιώνα, με όλες τις αρετές και όλες τις κακίες». 
Ωραίος, λεπτός και ευφυολόγος, αθλητής και πολεμιστής, μορφωμένος και θελκτικός (κυρίως για τις γυναίκες που τον λάτρευαν) κουφός και ευερέθιστος, σκεπτικιστής και, σε περίπτωση ανάγκης, υποκριτής και επίορκος, φιλόδοξος συνωμότης και ραδιούργος, τρομερός, αργότερα, για τη θηριωδία του, ο Ανδρόνικος, όπως λέει ο Diehl, όντας εκ φύσεως μεγαλοφυΐα, θα μπορούσε να γίνει σωτήρας και αναμορφωτής της εξαντλημένης Βυζαντινής αυτοκρατορίας αν διέθετε έστω και μερικά ηθικά κριτήρια.

Ένας σύγχρονος ιστορικός του Ανδρόνικου, ο Νικήτας Χωνιάτης, γράφει γι’ αυτόν ότι «ποιος γεννήθηκε από τέτοια δυνατή πέτρα ή με μια καρδιά σφυρηλατημένη σε τέτοιο αμόνι που να μη μπορεί να μαλακώσει από τα δάκρυα του Ανδρόνικου ή να μη συγκινηθεί από την πανουργία των λόγων του που πήγαζαν σαν από μια σκοτεινή πηγή». Ο ίδιος ιστορικός συγκρίνει τον Ανδρόνικο με τον «πολύμορφο Πρωτέα».

Παρά τη φαινομενική φιλία του με τον Μανουήλ, ο Ανδρόνικος ήταν ύποπτος στον αυτοκράτορα και γι’ αυτό δεν είχε ευκαιρίες δημόσιας προβολής του στο Βυζάντιο. 

Πέρασε το περισσότερο διάστημα της βασιλείας του Μανουήλ περιπλανώμενος στις διάφορες χώρες της Ευρώπης και της Ασίας. Όταν στάλθηκε από τον αυτοκράτορα πρώτα στην Κιλικία και μετά στα σύνορα της Ουγγαρίας, ο Ανδρόνικος κατηγορήθηκε για συνωμοσία εναντίον της ζωής του Μανουήλ και κλείστηκε σε μια φυλακή της Κωνσταντινούπολης, όπου πέρασε αρκετά χρόνια. 

Ύστερα από πολλές περιπέτειες πέτυχε να δραπετεύσει μέσω ενός εγκαταλειμμένου οχετού, αλλά συνελήφθη και πάλι για να φυλακιστεί για αρκετά ακόμα χρόνια. Δραπέτευσε όμως και πάλι στο Βορρά και κατέφυγε στη ΝΔ Ρωσία, στον πρίγκιπα της Γαλικίας Γιαροσλάβ. Το 1165 ένας Ρώσος χρονογράφος ανέφερε ότι «ο ξάδελφος του αυτοκράτορα Κύριος (Kyr) Ανδρόνικος, κατέφυγε από την Κωνσταντινούπολη στον πρίγκιπα της Γαλικίας Γιαροσλάβ, ο οποίος τον δέχθηκε με μεγάλη αγάπη, δίνοντάς του αρκετές πόλεις για παρηγοριά».

Όπως αναφέρουν οι βυζαντινές πηγές, ο Ανδρόνικος έγινε δεκτός από τον Γιαροσλάβ, με ευγένεια. Έμεινε στο σπίτι του πρίγκιπα, έτρωγε και κυνηγούσε μαζί του και ακόμα συμμετείχε στα συμβούλιά του με την αριστοκρατία. Η παραμονή όμως του Ανδρόνικου στην αυλή του πρίγκιπα της Γαλικίας φαινόταν επικίνδυνη στον Μανουήλ, ενώ ο ανήσυχος συγγενής του είχε ήδη αρχίσει διαπραγματεύσεις με τους Ούγγρους, οι οποίοι ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση με το Βυζάντιο. Ο Μανουήλ αποφάσισε να συγχωρήσει τον Ανδρόνικο, ο οποίος έφυγε από τη Γαλικία για την Κωνσταντινούπολη, αφού τον αποχαιρέτησε ο Γιαροσλάβ (όπως λέει ένας Ρώσος χρονογράφος) «με μεγάλες τιμές».

Αφού διορίστηκε Δούκας της Κιλικίας στη Μικρά Ασία, δεν έμεινε εκεί για πολύ καιρό. Έφτασε στην Παλαιστίνη μέσω Αντιόχειας όπου ερωτεύτηκε τη συγγενή του αυτοκράτορα και χήρα του βασιλιά των Ιεροσολύμων Θεοδώρα, που υποχώρησε στις παρακλήσεις του. Ο εξαγριωμένος αυτοκράτορας διέταξε την τύφλωση του Ανδρόνικου, που ειδοποιήθηκε εγκαίρως, ξέφυγε με τη Θεοδώρα και για αρκετά χρόνια περιπλανιόταν στη Συρία, τη Μεσοποταμία και την Αρμενία, φτάνοντας ακόμα μέχρι και τη μακρινή Ιβηρία.

Τελικά οι απεσταλμένοι του Μανουήλ πέτυχαν να συλλάβουν τη Θεοδώρα και τα παιδιά που είχε κάνει με τον Ανδρόνικο, ο οποίος μη μπορώντας να υποφέρει το χαμό αυτόν αποφάσισε να υποταχθεί στον αυτοκράτορα. Ο Μανουήλ συγχώρεσε τον Ανδρόνικο, που φαινομενικά μετανόησε για τα σφάλματά του. Ο διορισμός του ως διοικητή του Πόντου, στη Μικρά Ασία, υπήρξε ένα είδος τιμητικής εξορίας ενός επικίνδυνου συγγενή. Όταν πεθαίνει ο Μανουήλ (1180), ο γιος του Αλέξιος Β' (ένα παιδί 12 ετών) γίνεται αυτοκράτορας. Ο Ανδρόνικος τότε ήταν 60 ετών.

Αυτή είναι η βιογραφία του ανθρώπου, στο πρόσωπο του οποίου ο λαός της πρωτεύουσας είχε συγκεντρώσει όλες του τις ελπίδες εναντίον της λατινόφιλης πολιτικής της αυτοκράτειρας-αντιβασίλισσας Μαρίας και του Αλέξιου Κομνηνού. 
Ένας σύγχρονός του, ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης λέει ότι ο Ανδρόνικος «ήταν για την πλειονότητα του λαού πιο αγαπητός και από τον ίδιο τον Θεό» ή το λιγότερο η αγάπη του λαού προς τον Ανδρόνικο ερχόταν αμέσως μετά την αγάπη του προς τον Θεό.

Ο Ανδρόνικος, στ' όνομα του λαού, βαδίζει κατά της Κωνσταντινούπολης. Μόλις μαθεύτηκε το νέο, ο πληθυσμός της πρωτεύουσας άφησε να εκδηλωθεί όλο του το μίσος για τους Λατίνους και επιτέθηκε εναντίον της περιοχής τους, σφάζοντας Λατίνους χωρίς διάκριση φύλου ή ηλικίας. Το εξαγριωμένο πλήθος δεν κατέστρεφε μόνο τα σπίτια, αλλά και τις λατινικές εκκλησίες, καθώς και τα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Μάλιστα, σ’ ένα νοσοκομείο σκοτώθηκαν οι άρρωστοι που ήταν στα κρεβάτια τους. Ο αντιπρόσωπος του Πάπα αποκεφαλίστηκε, ενώ πολλοί Λατίνοι πουλήθηκαν ως δούλοι στις τουρκικές αγορές. 
Με τη σφαγή αυτή των Λατίνων, το 1182, όπως λέει ο Uspensky, «ο σπόρος της φανατικής έχθρας που υπήρχε μεταξύ Δύσης και Ανατολής, αν δεν φυτεύτηκε, εν τούτοις αυξήθηκε». Ο παντοδύναμος Αλέξιος Κομνηνός φυλακίστηκε και τυφλώθηκε, ενώ ο Ανδρόνικος μπήκε στη πρωτεύουσα θριαμβευτικά. 
Εκτός από τον Αλέξιο τυφλώθηκε και ο νικητής των Ούγγρων, ο στρατηγός Ανδρόνικος Κοντοστέφανος. 

Το 1182 να διατάζει τη σφαγή όποιου διέπραττε αδίκημα ή υπεξαιρούσε χρήματα ή κώλυε το κράτος. 
Τα άδεια αυτοκρατορικά θησαυροφυλάκια γέμισαν, και οι καταπιεσμένοι πολίτες βρήκαν μία ανάπαυλα. Διατάχθηκαν επίσης οι κατασκευές οχυρών και κάστρων, με παράδειγμα το κάστρο της Λήμνου.
Ο Ανδρόνικος, θέλοντας να ενισχύσει τη θέση του, άρχισε σιγά-σιγά να καταστρέφει τους συγγενείς του Μανουήλ και διέταξε τον πνιγμό της αυτοκράτειρας Μαρίας. Έτσι ο Ανδρόνικος έγινε συναυτοκράτορας με τον Αλέξιο Β'. Λίγες μέρες αργότερα, παρά την υπόσχεση που έδωσε να σεβαστεί τη ζωή του Αλέξιου, διέταξε κρυφά τον πνιγμό του και, το 1183 ο Ανδρόνικος, σε ηλικία 63 ετών, έγινε ο μόνος και παντοδύναμος αυτοκράτορας.
Καταλαμβάνοντας το θρόνο με σχέδια που έγιναν αργότερα γνωστά, ο Ανδρόνικος μπορούσε να παραμένει στην εξουσία μ’ ένα σύστημα εκφοβισμού κι απερίγραπτης σκληρότητας. Στα εξωτερικά ζητήματα του κράτους δεν έδειξε δραστηριότητα ή πρωτοβουλία. 
Ο Οίκος των Αγγέλων σαν αντιπολίτευση τρίβει τα χέρια της και χρησιμοποιώντας τη δύναμη των ταλαιπωρημένων γαιοκτημόνων, συνασπίζονται και στρέφονται εναντίον του και το 1185 ξέσπασε μια "επανάσταση", που τον ανατρέπει από το θρόνο και οδηγεί σ' αυτόν τον Ισαάκιο Άγγελο. 
Ο Ανδρόνικος προσπαθεί να ξεφύγει αλλά δεν τα καταφέρνει. Εκθρονίστηκε και υπέστη βδελυρά βασανιστήρια και προσβολές, που αντιμετώπισε με υπεράνθρωπο θάρρος. Στη διάρκεια των βασανιστηρίων του επαναλάμβανε πολλές φορές: 
«Κύριε, ελέησέ με! Γιατί σπάζεις ένα μωλωπισμένο καλάμι;» 
Ο νέος αυτοκράτορας δεν επέτρεψε καν την ταφή του κομματιασμένου Ανδρόνικου και, με την τραγωδία αυτή, έληξε η τελευταία λαμπρή δυναστεία του Βυζαντίου.

Μία άλλη εκδοχή για τον θάνατό του, λέει ότι τον εξοστρακίζουν στην Κύπρο. 

Είχε όλα τα προσόντα να γίνει ο καλύτερος των Κομνηνών, κάτι που σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, δεν του το επέτρεψε τελικά η "έλλειψη σύνεσης". 
Σύμφωνα όμως με κάποιους άλλους... Δεν του το επέτρεψαν οι πλούσιοι γαιοκτήμονες αφού θα αναγκάζονταν να μοιράσουν τις περιουσίες τους, όπως ήταν η αυστηρή διαταγή του Ανδρόνικου προς τους "έχοντες" μεγάλη περιουσία, έτσι ώστε να μην υπάρχει άνθρωπος χωρίς ένα κομμάτι γης να καλλιεργήσει.   

* Ταγματάρχης Δουράτσος Γεώργιος, Είναι 6 Απριλίου του 1941 στις 05:15 το πρωί όταν το 125ο σύνταγμα υποστηριζόμενο από βομβαρδιστικά καθέτου εφορμήσεως (STUKA) ανέτρεψε χωρίς δυσκολία τα ελληνικά τμήματα προκαλύψεως και έφτασε στη γέφυρα της Κούλας. 
Η γέφυρα καταστρέφεται από το ελληνικό πυροβολικό αλλά οι σκαπανείς του συντάγματος την επισκεύασαν και η προέλαση συνεχίστηκε. Όταν οι μοτοσυκλετιστές της μονάδας εισήλθαν στην περιοχή απαγόρευσης του συγκροτήματος Ουσίτα-Ρούπελ αποδεκατίστηκαν από τα πολυβόλα του Οχυρού. 
Οι "γρεναδιέροι" (ένοπλη μεραρχία των Ες-Ες) προχωρούσαν μέσα στα στρατιωτικά τους οχήματα αλλά αναγκάστηκαν να σταματήσουν στα αντιαρματικά κωλύματα και πολλά οχήματα καταστράφηκαν από τους όλμους και τα πυροβόλα του Ρούπελ. Οι Γερμανοί γλύτωσαν τα χειρότερα χάρη στη μεγάλη αφλογιστία των ελληνικών βλημάτων -3 στα 5 σύμφωνα με τον συνταγματάρχη Petersen- και αποσύρθηκαν κακήν κακώς.
Ο Petersen τότε ζήτησε τη συνδρομή της Luftwaffe και του υπερβαρέως πυροβολικού του XVIII Σ.Σ. (Σώμα Στρατού) αλλά καθώς οι παρατηρητές του είχαν φονευθεί ή τραυματιστεί οι βολές ήσαν «τυφλές» και με περιορισμένα αποτελέσματα. Το βράδυ της 6ης Απριλίου με νυκτερινή έφοδο στοιχεία του ΙΙ/125 τάγματος βρέθηκαν στα νώτα του Ρούπελ αλλά έμειναν χωρίς υποστήριξη επειδή η μονάδα τους αποδεκατίστηκε. Οι Γερμανοί οχυρώθηκαν στη θέση Γκολιάμα και την άλλη μέρα απέκρουσαν τις ελληνικές αντεπιθέσεις χάρη στη Luftwaffe.
Οι βομβαρδισμοί και οι επιθέσεις, με πάντως είδους όπλα, αυτοκινούμενου πυροβολικού, φλογοβόλων και αεροπλάνων συνεχίσθηκαν με μεγάλη σφοδρότητα και τις επόμενες ημέρες 7 και 8 Απριλίου, χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα για τους Γερμανούς. 

Το Οχυρό άντεξε, με ελάχιστες απώλειες προσωπικού, έως και την 9η Απριλίου, όπως και τα περισσότερα από τ’ άλλα οχυρά της Γραμμής Μεταξά, που είχαν μάλιστα προξενήσει σοβαρότατες απώλειες στον επιτιθέμενο εχθρό.

Στις 9 Απριλίου ο Petersen έριξε τα αποδεκατισμένα τμήματά του ξανά στη μάχη μαζί με τα αυτοκινούμενα πυροβόλα που ο ελληνικές πηγές αναφέρουν ως άρματα. Τα αντιαρματικά του Ρούπελ όμως, κατέστρεψαν τα πυροβόλα και η επίθεση ανακόπηκε. Παρά τις προσπάθειες των αντιαεροπορικών και αντιαρματικών στοιχείων του 125ου συντάγματος που έβαλαν κατά των φατνωμάτων, οι Έλληνες δεν κάμπτονταν και οι Γερμανοί είχαν ξανά βαριές απώλειες. 

Εν τω μεταξύ οι γερμανικές δυνάμεις, αδυνατώντας να διασπάσουν την οχυρωματική μας γραμμή κατά μήκος των συνόρων προς τη Βουλγαρία, αναγκάστηκαν να παρακάμψουν αυτήν και μέσω Γιουγκοσλαβίας να κατέλθουν στην πεδιάδα του Αξιού και να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη.
Έτσι όλη η Γραμμή Μεταξά μαζί με το οχυρό Ρούπελ απεκόπησαν από τον υπόλοιπο κορμό του Ελληνικού Κράτους και κάθε αγώνας πλέον στην περιοχή των Οχυρών, κατέστη μάταιος.

Οι γερμανικές δυνάμεις, κατά τις 17:00 το απόγευμα γνωστοποίησαν με κήρυκες στους υπερασπιστές του Οχυρού την νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε τους πληροφόρησαν για την υπογραφή ανακωχής και πρότειναν στον διοικητή του να το παραδώσει. 

Τότε ο ηρωικός Διοικητής του Γ. Δουράτσος, μαζί με όλους τους συμπολεμιστές του απάντησε στο Γερμανό Διοικητή ότι τα οχυρά παραδίδονται μόνον όταν κυριευθώσιν παρά του αντιπάλου, δηλαδή με λίγα λόγια "Τα οχυρά δεν παραδίδονται, αλλά καταλαμβάνονται", ότι εστερείτο παρά των ιεραρχικώς προϊσταμένων του Αρχών τοιούτων διαταγών περί ανακωχής, ότι διαταγές λαμβάνει και εκτελεί μόνον όσες προέρχονται από τις προϊσταμένες του Αρχές και ότι "ο αγών θα συνεχιστεί, πάσα δε απόπειρα προσεγγίσεως του οχυρού θα συντριβεί". 

Κατά τις 23:30 ελήφθη διαταγή πρώτα τηλεφωνικώς και μετά εγγράφως του Διοικητή του ΤΣΑΜ (Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας) Αντιστρατήγου Μπακόπουλου προ όλα τ’ αντιστεκόμενα οχυρά περί καταπαύσεως πυρός και παραδόσεώς τους στον εισβολέα, επειδή ο αγώνας τους πλέον ήταν άσκοπος, και δεν έπρεπε να χυθεί άλλο ελληνικό αίμα.
Αυτό λοιπόν έπραξε και ο ταγματάρχης Γ. Δουράτσος την 10/4/1941. Προηγουμένως ο Γερμανός διοικητής που θα παρελάμβανε το Οχυρό, ζήτησε από τον Έλληνα διοικητή, να τον ακολουθήσει και μαζί, να επιθεωρήσουν στρατιωτικό γερμανικό απόσπασμα, που παρουσίασε όπλα, προς τιμήν των ηρωικών υπερασπιστών του Οχυρού. 

Ο συνταγματάρχης είπε στον ταγματάρχη Δουράτσο ότι ως στρατιώτης αποδέχεται τη θυσία αλλά ως άνθρωπος θλίβεται για το αποδεκατισμένο σύνταγμά του. Οι Γερμανοί δεν κράτησαν Έλληνες στρατιώτες αιχμαλώτους. Μάλιστα η ελληνική σημαία αντικαταστάθηκε από την γερμανική, μόνον όταν και ο τελευταίος Έλληνας στρατιώτης εγκατέλειψε το περίφημο Οχυρό. 

Οι απώλειες της φρουράς του ανήλθαν σε 44 νεκρούς και 152 τραυματίες. Το 125ο σύνταγμα, του οποίου οι απώλειες ανήλθαν συνολικά σε 400 νεκρούς και τραυματίες, παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη και δεν πολέμησε άλλο. 

Οι επιζώντες γρεναδιέροι αποτέλεσαν τον πυρήνα του 125ου συντάγματος πεζικού και οι σκαπανείς με τους πυροβολητές στάλθηκαν ως ενισχύσεις στο «Αφρικανικό Σώμα» του Ρόμελ.
Όσον αφορά τον ταγματάρχη Γ. Δουράτσο για τη στρατιωτική του δράση και τις υπηρεσίες που προσέφερε στην πατρίδα, του απονεμήθηκαν τα ακόλουθα παράσημα και διακρίσεις: μετάλλιο της νίκης ευρωπαϊκού πολέμου 1914-1918, Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Μικράς Ασίας, Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρών 1941, Αριστείο Ανδρείας Επιχειρήσεων Οχυρού Ρούπελ, μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας, μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Οχυρού Ρούπελ, μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων Επιχειρήσεων 1941, Πολεμικός Σταυρός Γ΄ τάξεως, παράσημο Φοίνικα Γεωργίου του Β΄ και ο Χρυσούς Σταυρός του Γεωργίου Α΄. Αποστρατεύθηκε στις 10 Μαΐου 1950 με τον βαθμό του Υποστρατήγου.
Μετά την αποστράτευσή του και μέχρι του θανάτου του, έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, κοντά στην οικογένεια του αδελφού του Αντωνίου Δουράτσου, καθότι έμεινε ανύπανδρος.
Πέθανε στις 12/11/1981 σε ηλικία 87 ετών και ετάφη με στρατιωτικές τιμές στο κοιμητήριο του Καθολικού Ιερού Ναού του Αγίου Λουκά Ηρακλείου Αττικής. Tα οστά του φυλάσσονται στο Καθολικό κοιμητήριο του Ι.Ν. Αγίου Λουκά.
Με απόφαση της Δημοτικής Αρχής Ερμουπόλεως Σύρου κατασκευάστηκε και τοποθετήθηκε η προτομή του σε περίοπτη θέση σε κεντρική πλατεία της πόλης.
Ανάλογη προτομή με δαπάνη του «Πανελληνίου Συνδέσμου Πολεμιστών των Οχυρών Μακεδονίας και Θράκης», τοποθετήθηκε στην είσοδο του Μουσείου του Οχυρού Ρούπελ.
_________________________________________________________

ίσως...